Kreatynina jest to powstający z kreatyny związek chemiczny z grupy azotowych, który powstaje w mięśniach szkieletowych. Jest produktem ubocznym metabolizmu, który jednak nie zostaje długo w organizmie, ponieważ bardzo szybko jest wydalany z moczem przez nerki. Zbyt wysoki poziom kreatyniny we krwi jest podstawowym sposobem na stwierdzenie zaburzenia pracy nerek.
Co to jest badanie kreatyniny?
Kto zatem powinien przeprowadzić badanie poziomu kreatyniny we krwi? Wskazane jest to przede wszystkim tym osobą, u których istnieje podejrzenie występowania ostrego lub przewlekłego stanu chorobowego nerek. Nie trzeba jednak do tego diagnozy lekarza, ponieważ takie kłopoty z nerkami mają bardzo charakterystyczne objawy, których obecność powinna dać do zrozumienia, że warto takie badanie poziomu kreatyniny wykonać. Do tych objawów zaliczyć można zaburzenia koncentracji, zmęczenie, utratę apetytu, wymioty, nudności, różnego rodzaju opuchnięcia lub obrzęki na stawach, oraz oczywiście zaburzenia oddawania moczu, w tym także zmianę jego zabarwienia.
Zamiast zastanawiać się, jak obniżyć poziom kreatyniny we krwi, powinno się pamiętać o tym, że poziom kreatyniny powinien być bardzo szczególnie i regularne kontrolowany przez osoby, które oprócz tego cierpią na cukrzyce, choroby tkanki łącznej, nadciśnienie tętnicze, oraz przez osoby poddawane dializom.
Oprócz tego badanie kreatyniny jest standardową procedurą przed podaniem kontrastu, który wykorzystywany jest się do takich badań jak tomografia, rezonans, czy też koronografia.
Badanie to jest oczywiście stałym elementem wszystkich badań okresowych.
Odpowiedni poziom kreatyniny
Jaki jednak jest idealny poziom kreatyniny we krwi? Okazuje się, że nie jest on ściśle ustalony. Określany jest on nie tylko osobno dla każdej płci, lecz także brany jest pod uwagę np. wiek pacjenta.
Z tego też powodu należy pamiętać o tym, że poziom kreatyniny zależny jest od wieku, płci, a także wagi pacjenta lub jego diety. Osoba, która spożywa znaczne ilości mięsa, może mieć poziom kreatyniny nawet o 30% wyższy, niż osoba o diecie ubogiej w mięso. Dodatkowo niektóre używane leki również mogą wpływać na jej poziom. Z tego też powodu bardzo ważne jest to, aby wszystkie takie informacje zostały precyzyjnie podane lekarzowi podczas wywiadu lekarskiego, aby mógł on poprawnie zinterpretować uzyskane wyniki.
GFR, czyli badanie klirensu kreatyniny
Często zdarza się taka sytuacja, gdy pomimo uzyskania poprawnego dla danej osoby poziomu kreatyniny, tak czy inaczej obecne jest posiadanie przez nią dysfunkcji działania nerek. Dzieje się tak, dlatego że w wielu przypadkach dopiero ponad 50% uszkodzenie kłębuszków nerkowych powoduje wyraźny wzrost kreatyniny w surowicy.
W sytuacji, gdy istnieje podejrzenie niewielkiego uszkodzenia nerek, warto wykonać badanie GFR -glomerular filtration rate, czyli badanie klirensu kreatyniny. Badanie to pozwala na określenie ilości krwi, która przepływa przez kłębuszki nerkowe.
Częściej jednak stosuje się nieco udoskonaloną wersję tego badani, czyli eGFR, którego wskaźnik wyliczany jest z odpowiednich wzorów matematycznych i może być używany niejako automatycznie, przy zwykłym badaniu kreatyniny. Olbrzymią zaletą tego badania jest z pewnością jego bardzo duża dokładność, ponieważ do wyliczenia wyniku branych jest pod uwagę o wiele więcej zmiennych. Prawidłowa jego wartość to ≥ 90 ml/min/1.73m2.
Dlaczego eGFR jest taki ważny?
Badanie eGFr jest niezwykle ważne, ponieważ pozwala wykryć uszkodzenia pracy nerek na bardzo wczesnym etapie, co daje bardzo dużo czasu na reakcje i dzięki temu możliwe jest niedopuszczenie do powstawania niebezpiecznych zniszczeń.
Warto także pamiętać o tym, że zastosowanie tego badania jest w stanie nie tylko wykryć istniejący problem, lecz często także od razu wskazać jego przyczynę w postaci zaistnienia konkretnej dolegliwości, co pozwoli bardzo szybko postawić diagnozę, poraź oczywiście rozpocząć odpowiednie leczenie.
Wskaźnik ten powszechnie jest także używany do kontrolowania kondycji nerek u osób, które przyjmują leki obciążające ich pracę.